Κρένετε Πολυγυρ'νά

Επειδή όσοι με ξέρουν προσωπικά έχουν μερικά θεματάκια με τη γλώσσα μου μερικές φορές, είχα σκεφτεί να γράψω μερικές λέξεις στα Πολυγυρινά για να κάνετε το μάθημά σας στη ντοπιολαλιά μου και να καταλαβαινόμαστε. Τελικά, πριν βάλω το μυαλό μου κάτω για να βγάλω το post, έπεσα στο, ομώνυμο με το post, group του Facebook που γίνεται από πολλούς μια άτυπη καταγραφή της τοπικής διαλέκτου και ορίστε το post. Τους ευχαριστώ όλους για την προσπάθεια που κάνουν και κυρίως τον δημιουργό του που τα συγκέντρωσε όλα. Τα παρακάτω είναι μερικά μόνο από αυτά που θα ακούσετε, κυρίως από τους παλιότερους πια, στους δρόμους του Πολυγύρου.

άβνταλους=ο απρόσεχτος
αγρέγρουνο=αγριογούρουνο
άητος=νάτος
ακουμάνταρτος=αυτός που κάνει ότι θέλει, αυτός που κάνει του κεφαλιού του
ανακούρκουδα=ανάποδα
αντραλίζομαι=ζαλίζομαι (καθώς και: βουρλίζομαι)
απαράτησα=κουράστηκα
απόπατος=το wc
απουλιάνα=μεγάλη αλάνα
αρτσώνομαι=νευριάζω
ασλόιστος=ο χωρίς μυαλό
ασογάδα=αταξία
ασταρόσ'=μείνε ακίνητος
αστόησα=ξέχασα
αυτούια=εκεί
άφκε με=άσε με
αφ'νοί=αυτοί
βαΐζω=γέρνω
βεγγέρα=ξενύχτι
β'ζούδα=μικρή κοιλιά
βηράγκα=μέρος που κρατάει νερό
βοδ'καλαμαρνό=ο χαζός (καθώς και: βουρλάδ, κουζ'βός, ντουρντουβάν'ς, ντούγανος, παρτσακλό, είναι ίσως η λέξη με τις περισσότερες παραλλαγές στα Πολυγυρινά)
βουρλουπάμπουρου=ο βλάκας
το γαβάνι=ο αυνανισμός
γάνιασα=κουράστηκα (καθώς και: πολυφόθ'κα)
γαρλοπάν'=ιστός αράχνης
γάτσασα=δίψασα
το γέφ'κες=το δοκίμασες
γίν'κα=έγινα (π.χ. γίν'κα γκάιντα)
τι γιν'κε;=τι έγινε;
γιούρντ'σα=όρμηξα
γιούφτσα=η γύφτισσα
γκαβάδ=αυτός που δε βλέπει
γκαζές=μπίλιες
γκαζιρό=καμινέτο
γκαϊλές=καημός
γκαργκλιά=σταγόνα (σε μερικές περιπτώσεις και "γουλιά")
γκβανώ=κουβαλώ
γκιούμ'=το δοχείο
γκούβνος=μικρός λοφίσκος (κυρίως τεχνητός)
γκουρτζέλι=(κυριολεκτικά) αγριόχοιρος, (μεταφορικά) ο λερωμένος, o βρώμικος
γουνάτ'σα=κουράστηκα
γρουνάρ'ς=βρωμιάρης
δικανίκ'=ξύλο (κυρίως με τη μεταφορική έννοια)
έτζα=έτσι
ζαβλακώθ'κα=χάζεψα
ζαγάρ=σκυλί
ζβερκώθ'κα=πιάστηκα
ζγάνα=άσχημη μυρωδιά
ζιρβότερα=αριστερότερα
ζλαπ'=αγρίμι
ζ'μπούτσαμ=(αχέμ) Κλάιν Μάιν
ζ'ναρ=ζώνη
ζ'νίχι=σβέρκος
ζουπώ=πατάω
καρκάτζελους=καλικάντζαρος
κ'βανώ=κουβαλάω
καΐσια=βερίκοκα
καρτέρα=περίμενε
κνουπ=κουνούπι
κουρδουκλάω=κατρακυλώ
κουρτσούδ'=το μικρό κορίτσι
κουσβάδα=η τρέλα
κουσ'κνού=αυτή που κόβει βόλτες (καθώς και: σουρτούκω)
κουτρώ=τρακάρω
κρατούνα=μεγάλο κεφάλι
κρεματζουλιέμαι=κρέμομαι στο κενό
κρένε=μίλα
κριτσανίζ'=είναι τραγανιστό
κ'φόβραση=πολύ ζέστη
κωλόμπαρος=ξεβράκωτος (εξού και: κωλομπαρόπ'τα=χωρίς φύλλο πίτα)
λουλάθ'κα=τρελάθηκα
λουλουμανίταρο=ακατάλληλο μανιτάρι
μουχαμπέτ=κουβέντα
μπαΐλντ'σα=κουράστηκα
μπαμπάτσ'κος=μεγαλόσωμος
μπάμπου=γριά
μπασάρντ'σα=πέτυχα
μπιζέρ'σα=βαρέθηκα
μπιμπίλ'=γαλοπούλα
μπίτσι=τελείωσε
μπούζι=κρύο
μπουμπούτσ'=το ζωύφιο, το σκαθάρι
μπουπτάει=ρίχνει κεραυνούς
μπρουμούτ'σι=έπεσε μπρούμυτα
νερομπλιάκ'=νερωμένο κρασί
νταβαντούρι=οχλαγωγία
ντερέκ'=ο εύσωμος, ο δυνατός
γ'ίνκα ντίρλα=μέθυσα
ντούυυυυυυμπρέεεε!=επιφώνημα αντίστοιχο του "όλε"
ντρασκαλώνω=σκαρφαλώνω
ξίφριξα=τρόμαξα
ξόλ'τος=αυτός που γυρίζει συνέχεια
ούλνοι=όλοι
ούμπας!=επιφώνημα αηδίας
ουρλιέται=ουρλιάζει
πατσιά=πατημασιά
παρδαλός=πολύχρωμος
περδικλιάρ'ς=αυτός που μπερδεύει τα πόδια του
πέτνοι=πές τους
πιπιλιά=στάχτη
σαλιακός=σαλιγκάρι
σάματι=σάμπως, μήπως
σαπάν'=πάνω (καθώς και: σακάτ'=κάτω, σαπέρα=εκεί, σαδώθε=εδώ)
σβαρνιάρης=τεμπέλης
σκράπας=αυτός που δεν καταλαβαίνει, που δεν τα παίρνει
σκροποχώρ'=το διαλυμένο
σλοέμαι=σκέφτομαι
σόμπορο=το κουτσομπολιό
ταμαχιάρης=αχόρταγος
τανίζω=τεντώνω
τζάλιασα=πάτησα
τλούπα=νιφάδα χιονιού
τρανεύω=μεγαλώνω
τροβαδιάζομαι=παίρνω μαζί φαΐ
τσαΐρι=λιβάδι
τσιμπράγκαλα=αντικείμενα, πράγματα
χαραές=το πολύ πρωί, το χάραμα
χλιάρ'=κουτάλι
χοχλάκα=μεγάλη πέτρα